Zgodnie z art. 174 § 1 Kodeksu pracy, na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Dodatkowo, jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 15 października 1996 r., sygn. III AUa 34/96 343, udzielenie urlopu bezpłatnego niezgodnie z przepisem art. 174 § 1 Kodeksu pracy – z inicjatywy zakładu pracy i bez pisemnego wniosku pracownika o udzielenie mu takiego urlopu – jest w świetle prawa bezskuteczne.
Zgodnie z powyższym, pracodawca nie może skierować jednostronnie pracownika na urlop bezpłatny, bowiem urlop ten udzielony być może tylko z inicjatywy pracownika, a za zgodą pracodawcy.