11 marca 2024 roku w Głównym Inspektoracie Pracy w Warszawie odbyło się spotkanie delegacji Ambasady Republiki Gwatemali i Państwowej Inspekcji Pracy. Celem spotkania było nawiązanie współpracy w celu lepszej ochrony praw pracowników migrujących z Gwatemali do Polski. W rozmowach uczestniczyli Główny Inspektor Pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko oraz Billy Toshiko Lam Padilla, chargé d'affaires Ambasady Gwatemali.
Spotkanie zorganizowano na prośbę Ambasady, zainteresowanej zapewnieniem lepszej ochrony osobom o najsłabszej pozycji, czyli niskim poziomie kwalifikacji czy pracujących w rolnictwie. Współpraca miałaby wymiar prewencyjny i promocyjny. Gwatemala jest krajem o dużej liczbie pracowników migrujących, głównie do Kanady i Meksyku, ale także do państw europejskich, takich jak Włochy i Niemcy.
Główny Inspektor Pracy zadeklarowała przekazanie materiałów na temat warunków i zasad legalnego podejmowania pracy w Polsce przez obcokrajowców oraz wskazała Departament Legalności Zatrudnienia jako komórkę właściwą do kontaktu w sprawach dotyczących pracowników z zagranicy. Wyjaśniła, że wizyty konsularne w miejscu pracy osób z Gwatemali mogą być możliwe po uzyskaniu zgody danej firmy, natomiast nie jest możliwy udział przedstawicieli Ambasady w kontrolach prowadzonych przez PIP.
W dalszej części spotkania Dariusz Górski, p.o. dyrektor Departamentu Legalności Zatrudnienia, omówił warunki legalnego podejmowania pracy w Polsce. Przypomniał najważniejsze obowiązki pracodawcy wobec pracowników obcokrajowców (zawarcie na piśmie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, np. zlecenia, zgłoszenie pracującego do ubezpieczenia społecznego w ciągu 7 dni od zawarcia umowy, wypłata wynagrodzenia za pracę w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej). Podkreślił, że imigranci nielegalnie wykonujący pracę ryzykują karę grzywny nałożoną przez inspektora pracy i powiadomienie Straży Granicznej, która może zobowiązać cudzoziemca do wyjazdu z naszego kraju. Wymienił dopuszczalne opłaty, jakie mogą pobierać pośrednicy w zatrudnieniu (koszty uzyskania wizy, tłumaczenia dokumentów, przyjazdu do Polski i podróży powrotnej).
Delegacja Gwatemali została zapoznana z uprawnieniami PIP w stosunku do obcokrajowców (między innymi kontrola legalności pobytu i zatrudnienia), zasadami współpracy inspekcji ze Strażą Graniczną i obowiązkami PIP dotyczącymi informowania organów ścigania w razie podejrzenia popełnienia przestępstwa w stosunku do zatrudnionych cudzoziemców, np. noszącego znamiona handlu ludźmi. Z uwagi na zainteresowanie ambasad innych państw podobnymi informacjami Główny Inspektor Pracy wyszła z propozycją zorganizowania, przy ewentualnej współpracy Straży Granicznej, wspólnego szkolenia dla placówek dyplomatycznych, poświęconego powyższym zagadnieniom.
Ze strony Ambasady w spotkaniu uczestniczyli także pierwszy sekretarz i konsul Luis Eduardo Luna Cifuentes oraz asystent administracyjny Maciej Mosionek, ze strony inspekcji pracy obecni byli: Wojciech Gonciarz, dyrektor Departamentu Prawnego, Dorota Gorajska, główny specjalista w Departamencie Legalności Zatrudnienia i Teresa Jastrzębska, tłumacz w Sekcji Współpracy z Zagranicą GIP.
