Czy można cofnąć zgodę na rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron?

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron jest jednym z czterech trybów rozwiązania umowy o pracę i opiera się na zgodnym oświadczeniu woli pracownika i pracodawcy. Obydwie strony ustalają przy tym, kiedy dochodzi do rozwiązania umowy, a jeśli termin nie został podany, kontrakt rozwiązuje się w dniu zawarcia porozumienia. Ponieważ porozumienie - w przeciwieństwie do wypowiedzenia umowy, które stanowi jednostronne oświadczenie woli pracodawcy albo pracownika - jest czynnością dwustronną, także cofnięcie tego aktu wymaga zgody obydwu stron stosunku pracy.

Wyjątkowo, chcąc wycofać zgodę na rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron, można opierać się na przepisach kodeksu cywilnego dotyczących oświadczeń woli, które mogą m.in. wynikać z działania pracownika pod wpływem błędu. Błąd musi być istotny, a więc pracownik musi udowodnić, że gdyby nie działał pod wpływem błędu, nie zdecydowałby się na rozwiązanie stosunku pracy. Najczęściej chodzi w tym wypadku o sytuację, gdy pracownica podpisując porozumienie nie wiedziała, że jest w ciąży. Jeśli potem zadeklaruje, że nie zgodziłaby się na to, gdyby wiedziała o swoim stanie, to pracodawca powinien potraktować porozumienie jako niebyłe. 

Pracownik może także wykazać, że został skłoniony do złożenia oświadczenia woli podstępem, bowiem przełożony wprowadził go w błąd lub o nim wiedział.

Ostatnią z wad oświadczenia woli, na którą może powołać się pracownik, jest bezprawna groźba pracodawcy, która powodowała, że pracownik mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. Nie chodzi zatem o sytuację, gdy pracownik godzi się na porozumienie stron w obawie, że pracodawca wypowie mu umowę o pracę. Potwierdza to między innymi wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 2002 roku ( sygn. I PKN 439/01) w którym zostało stwierdzone, że nie można uznać za bezprawną groźbę takiego działania pracodawcy, który wskazuje na możliwość rozwiązania stosunku pracy w razie odmowy podjęcia pracy na nowym stanowisku.

Zaznaczyć należy, że oceny, czy doszło do wymienionych wyżej sytuacji, w razie sporu, może dokonać jedynie sąd pracy.