Praca sezonowa cudzoziemców na terytorium Polski
Kiedy jest konieczne zezwolenie na pracę typu „S”?
Zezwolenie na pracę sezonową cudzoziemca (typu „S”) jest wymagane, jeśli będzie on świadczył pracę w ramach rodzajów działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), z którymi przepisy prawa łączą wykonywanie pracy sezonowej. Określono je w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według PKD, w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca.
Są to wybrane rodzaje działalności w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, a także zakwaterowania i usług gastronomicznych, tj.:
- 21 podklas w sekcji A: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo;
- 3 podklasy w sekcji I: Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi.
Organ wydający zezwolenie na pracę typu „S”
Zezwolenie na pracę sezonową cudzoziemca wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego pracę, po złożeniu przez niego pisemnego wniosku według urzędowego wzoru (w postaci papierowej lub elektronicznej) i innych wymaganych dokumentów oraz po dokonaniu obowiązkowej wpłaty w wysokości 30 zł. Organem odwoławczym od decyzji starosty jest minister właściwy do spraw pracy. Zezwolenie na pracę typu „S” jest wydawane na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym.
Legalny pobyt w formie pozwalającej na wykonywanie pracy – bezwzględnie wymagany!
Cudzoziemiec wykonujący pracę uznaną za sezonową musi legalnie przebywać na terytorium Polski. Wizy wydawane w celu wykonywania pracy sezonowej są oznaczone symbolem „05b”. Dopuszczalne są także dokumenty pobytowe wydane w innym celu, jednak z wyłączeniem pobytu o charakterze turystycznym (wiza „01”) oraz w celu korzystania z ochrony czasowej (wiza „20”). Do świadczenia pracy sezonowej cudzoziemcy z uprawnionych państw mogą również wykorzystać pobyt w ruchu bezwizowym (ograniczony do 90 dni w ciągu każdych 180 w całej strefie Schengen). Jednakże między innymi w przypadku obywateli Ukrainy, Mołdawii i Gruzji do tego celu wymagane jest posiadanie paszportu biometrycznego.
Możliwość legalnej pracy w trakcie oczekiwania na zezwolenie
Od momentu wjazdu cudzoziemca do Polski do chwili wydania przez starostę zezwolenia na pracę sezonową może upłynąć trochę czasu. Przepisy umożliwiają jednak podjęcie pracy przez cudzoziemca jeszcze przed wydaniem zezwolenia. Pracę na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie wniosku o wydanie zezwolenia do ewidencji wniosków uważa się bowiem za legalną: od dnia, w którym podmiot powierzający pracę przedstawił staroście kopię ważnego dokumentu pobytowego cudzoziemca oraz złożył oświadczenie o jego zgłoszeniu się w celu wykonywania pracy – do dnia doręczenia decyzji starosty w sprawie zezwolenia na pracę sezonową.
Jakie prace może wykonywać cudzoziemiec?
Ułatwieniem dla pracodawców jest to, że zezwolenie na pracę sezonową nie określa stanowiska lub rodzaju pracy wykonywanej przez cudzoziemca. Wobec tego pracodawca może powierzać cudzoziemcowi wszystkie rodzaje prac uznanych przez prawo za sezonowe, które występują w jego firmie, w ramach podklas PKD wymienionych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Ponadto cudzoziemcowi posiadającemu zezwolenie na pracę sezonową można wyjątkowo powierzyć pracę innego rodzaju niż praca uznana za sezonową, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:
- cudzoziemiec jest obywatelem Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji lub Armenii;
- okres wykonywania innej pracy nie przekracza łącznie 30 dni w ciągu ważności zezwolenia;
- podmiot powierzający pracę wypłaca cudzoziemcowi wynagrodzenie nie niższe niż określone w wydanym dla niego zezwoleniu;
- cudzoziemiec nie wykonuje pracy w charakterze pracownika tymczasowego.
Obowiązkowa odrębna umowa na piśmie w sprawie zakwaterowania
Jeżeli (pomimo braku takiego prawnego obowiązku) pracodawca zapewnia zakwaterowanie cudzoziemcowi wykonującemu pracę sezonową, to wówczas pracodawca jest zobowiązany zawrzeć z cudzoziemcem odrębną umowę w formie pisemnej określającą warunki najmu lub użyczenia kwatery mieszkalnej. Powinna to być oddzielna umowa od umowy o pracę lub cywilnoprawnej, na podstawie której cudzoziemiec wykonuje pracę. Przed podpisaniem umowy najmu lub użyczenia kwatery mieszkalnej pracodawca ma obowiązek przedstawić cudzoziemcowi tłumaczenie tej umowy na język dla niego zrozumiały. Niedopełnienie obowiązku zawarcia z cudzoziemcem na piśmie odrębnej umowy najmu lub użyczenia kwatery mieszkalnej bądź obowiązku przedstawienia cudzoziemcowi przed podpisaniem tej umowy jej tłumaczenia na język zrozumiały dla cudzoziemca jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny od 200 zł do 2000 zł. Ponadto czynsz najmu kwatery mieszkalnej nie może być potrącany z wynagrodzenia cudzoziemca. Postanowienia umowy przewidujące możliwość automatycznego potrącenia czynszu z jego wynagrodzenia są nieważne.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
- ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa
- rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według PKD, w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca